Johannes Vermeer is een beroemde Nederlandse schilder uit de 17e eeuw die zijn hele leven in Delft woonde. Ik woon zelf dicht bij Delft en kom er heel vaak. Als bewonderaar van Vermeer, heb ik daarom eens uitgezocht waar Vermeer woonde en werkte in Delft.
Johannes Vermeer heeft in drie verschillende huizen in Delft gewoond.
- Herberg de Vliegende Vos aan de Voldersgracht 25
- De Mechelse Herberg aan de Markt in Delft
- Huis van schoonmoeder aan de Oude Langendijk 25
Waar Woonde Vermeer In Delft?
Waar is Johannes Vermeer geboren?
Johannes Vermeer werd in 1632 geboren als zoon van Reynier Jansz en Digna Baltens.
De vader van Johannes Vermeer was een zijdewever die tegelijkertijd kunsthandelaar was en ook nog herberg “De Vliegende Vos” aan de Voldersgracht 25 dreef.
De familie Vermeer woonde boven de herberg “De Vliegende Vos”, en Vermeer is in 1632 daar aan de Voldersgracht 25 in Delft geboren.
Waar woonde Vermeer in zijn jeugd?
De zaken moeten goed zijn gegaan voor Vermeers vader, want in 1641 kocht hij een veel grotere herberg, de Mechelse Herberg, met uitzicht op het marktplein. Herberg Mechelen was een enorm huis, waarschijnlijk één van de grootste aan het marktplein, en men kon er zelfs een kamer huren.
Herberg Mechelen lag in het hart van Delft en was een ideale ontmoetingsplaats voor de burgers en kunstenaars van Delft. Johannes Vermeer woonde vanaf zijn 9e jaar boven de Mechelse herberg totdat hij op zijn 21e (in 1653) trouwde met Catharina Bolnes.
Na het huwelijk trok het echtpaar bij zijn schoonmoeder Maria Thin, die in een chique herenhuis aan de overkant van het marktplein woonde.
het huis van Vermeer
Het mooie herenhuis van Maria Thin stond aan de Oude Langendijk 25 op de hoek met de Molenpoort, nu de Jozefstraat geheten. Tegenover dit huis stonden toen geen huizen, en Vermeer had op de eerste verdieping van dit huis een atelier met uitzicht op de Markt en de Mechelse Herberg, zijn vorige woning.
Oude Langendijk 25 is het huis van Vermeer waar hij het langst gewoond heeft.
Dit huis aan de Oude Langedijk is door historici in 3-D gereconstrueerd (zie hierboven), en je kunt zelf beoordelen hoe groot dit huis wel niet was, zeker voor die tijd. Vermeers atelier op de eerste verdieping aan de voorkant had noorderlicht, wat schilders heel graag hadden.
De drie huizen in Delft waar Vermeer tijdens zijn leven heeft gewoond staan hemelsbreed dus nog geen 200 meter van elkaar vandaan. Dat is toch wel een mooie illustratie hoe een leven in een 17e-eeuws stadje kon verlopen.
Tip: Ter gelegenheid van de Vermeer tentoonstelling in het Prinsenhof is begin 2023 een nieuw boek gepubliceerd over Het Delft van Vermeer. Het boek bespreekt het artistieke, intellectuele en sociale klimaat in Delft in de 17e eeuw, waardoor je meer begrip krijgt voor wat Vermeer inspireerde in zijn leven en in zijn werk.
Waar Is Het Straatje Van Vermeer?
Eén van de beroemdste schilderijen van Vermeer is Het Straatje. Het Straatje is een schilderij van twee huizen met twee aangrenzende deuropeningen die uitkomen in twee deuropeningen. Twee vrouwen zijn bezig met dagelijkse klusjes, en twee kinderen spelen op de straat voor de huizen.
In de loop der jaren zijn een half dozijn locaties in Delft voorgesteld als inspiratiebron van Vermeer in Het Straatje. In 2015 publiceerde professor Grijzenhout van de Universiteit van Amsterdam zijn bevindingen dat de meest waarschijnlijke locatie van Het Straatje de Vlamingstraat 40-42 was, 150-200 meter achter De Nieuwe Kerk.
Het bleek dat het huis dat Vermeer met zoveel precisie schilderde, toebehoorde aan zijn weduwe-tante, Ariaentgen Claes van der Minne, of Ariaantje. De huisjes in het Straatje stonden op minder dan 200 meter afstand van het huis waar hij geboren was.
Deze vondst bood een nieuwe kijk op Vermeer en wat hem inspireerde. Na zijn huwelijk met Catharina Bolnes verhuisde Vermeer namelijk naar een veel rijker deel van de stad en verkeerde hij in veel hogere sociale kringen.
Het echtpaar woonde in het chique herenhuis van hun schoonmoeder aan de andere kant van het marktplein dan waar hij geboren en getogen was. Na zijn huwelijk leek Vermeer zich van zijn familie te hebben gedistantieerd, want hij noemde geen van zijn vijftien kinderen naar zijn vader en moeder.
Met de keuze van het huis van zijn tante als inspiratiebron voor het Straatje keerde Vermeer echter terug naar zijn jeugd. De sereniteit en de warmte van het schilderij laten ons zien dat Vermeer zijn achtergrond en afkomst helemaal niet verloochende. In plaats daarvan schilderde hij de wereld van zijn jeugd met heel veel liefde en warmte; hij was thuisgekomen.
Waar schilderde Vermeer Zijn Gezicht Op Delft?
Vermeers fabelachtige techniek en de serene, poëtische sfeer die hij oproept, hebben op velen een overweldigende indruk gemaakt. Er wordt wel gezegd dat je de stilte van zijn schilderijen bijna kunt horen. Marcel Proust vond Vermeers Gezicht op Delft zelfs het mooiste schilderij ter wereld.
Het overweldigende effect van Gezicht op Delft wordt niet gecreëerd door een weergave van de werkelijkheid. In plaats daarvan schilderde Vermeer de suggestie ervan.
Als je op de Hooikade staat, waar Vermeer zijn Gezicht op Delft schilderde, kun je zelf zien dat de skyline van Delft in werkelijkheid veel kleiner is (zie hierboven) dan op het schilderij.
Met het Gezicht op Delft geeft Vermeer een beeld van de wereld zonder er een mening over te hebben. Het is aan jou, de kijker van dit schilderij, om dit schilderij en deze wereld tot leven te brengen met je bestaan en activiteiten.
Het werk van Vermeer gaat over het verband tussen de wereld en ons zinvolle bestaan. Het bestaan en de daden van de mensheid, en niet God, scheppen de wereld. Dat was natuurlijk een revolutionaire gedachte in die tijd. Maar de boodschap van het Gezicht op Delft gaat over het mysterie van ons bestaan en dat de mens zijn eigen wereld en werkelijkheid moet scheppen.
Daarom is het wel toepasselijk dat het Gezicht op Delft, geschilderd door Vermeer, ook het uitzicht was van de Pelgrims die een paar decennia eerder van Leiden naar Delfshaven reisden. De Pelgrims waren op weg naar de Nieuwe Wereld, Amerika, om hun eigen nieuwe wereld en werkelijkheid te scheppen. Dat was een uitstekend voorbeeld van hoe de acties van mensen de wereld creëerden.
Waa Is Vermeer Begraven?
Johannes Vermeer is overleden door een beroerte of hartaanval in december 1675. Historici denken dat omdat zijn ziekbed slechts twee dagen duurde.
Vermeer werd op 15 december 1675 begraven in een familiegraf in de Oude Kerk in Delft. Het scheen nogal een imposante uitvaart te zijn geweest omdat zijn baar gedragen werd door 14 dragers.
In de negentiende eeuw werden echter alle graven in de Oude Kerk geruimd: ook het familiegraf van Vermeer. Vermeer was in die tijd nog helemaal niet beroemd, dus werd er niet aan gedacht om voor zijn graf een uitzondering te maken.
De kleine zerk in de Oude Kerk in Delft werd in 1975 neergelegd, nadat Vermeer beroemd was geworden en men zijn graf wilde bezoeken.
De grote zerk in de Oude Kerk in Delft werd in 2007 geplaatst ter nagedachtenis aan Vermeer, toen de interesse in Vermeer steeds verder toenam.
Hoewel de zerken in de Oude Kerk niet de exacte locatie van zijn graf aangeven, is het wel 100% zeker dat Vermeer in de Oude Kerk in Delft is begraven.
Wat Te Verwachten In Het Vermeer Centrum In Delft?
Het Vermeer Centrum in Delft laat het leven en werk van Vermeer tot in detail zien. Het Vermeer Centrum ligt tussen het geboortehuis van Vermeer en Herberg Mechelen, waar hij tijdens zijn jeugd woonde. Dichter bij het leven van Vermeer dan in het Vermeer Centrum in Delft kun je niet komen.
Het Vermeer Centrum toont reproducties van al zijn schilderijen met een uitgebreide uitleg over waarom Vermeer sommige keuzes maakte. Je leert er hoe Vermeer speelde met licht. Het Vermeercentrum is geen klassiek museum omdat het geen echte schilderijen van Vermeer heeft.
Toch is het heel boeiend om het Vermeer Centrum te bezoeken als je Vermeer beter wilt begrijpen.
Waar Kun Je Schilderijen Van Vermeer Zien?
Er zijn verschillende mogelijkheden om het werk van Vermeer in Nederlandse musea te bewonderen. Gelukkig worden enkele van zijn beroemdste werken tentoongesteld in twee van de beste musea in Nederland.
In totaal worden momenteel 7 schilderijen uit zijn oeuvre van 36 schilderijen in Nederland tentoongesteld.
De twee Nederlandse musea die schilderijen van Vermeer bezitten zijn:
- Het Mauritshuis in Den Haag (3 schilderijen van Vermeer)
- Het Nationaal Museum in Amsterdam (4 schilderijen van Vermeer)
